қадр — [قدر] а 1. андоза, миқдор, андоза ва миқдори ҳар чизе; қадре а) миқдоре, андозае, як андоза; андаке, каме; муқ. як қадар: қадре васеътар, қадре дуртар, қадре калонтар, қадре саросема шуда, қадре ба ғазаб омада, қадре қувват гирифтан, қадре… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ёфтан — [يافتن] 1. пайдо кардан; ба даст овардан, ҳосил кардан, гирифтан: камол ёфтан, тарбия ёфтан 2. дидан, дучор кардан 3. чун феъли ёридиҳанда таркибҳои гуногуни феълӣ месозад: роҳ ёфтан, тасвир ёфтан, шиддат ёфтан, шифо ёфтан; ба дарде даво ёфтан… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
маҷол — [مجال] а 1. кит. ҷавлонгоҳ, майдони ҷавлон 2. қувват, қудрат, тобу тавон, мадор; маҷол доштан қудрат доштан, қувват (мадор) доштан 3. имкон; фурсат; маҷол додан; имкон додан; фурсат додан ба коре … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ҳадд — [حد] а 1. канор, канораи чизе, интиҳо; ҳадду канор ниҳоят, охир 2. андоза, ҳисоб; аз ҳад берун (зиёд) беандоза, хеле, бисёр; ҳадди аксар ҳадди аз ҳама баланд; ҳадди ақал ҳадди аз ҳама паст; то ҳадди имкон ба қадри имкон 3. салоҳият, иқтидор,… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ҳатталимкон — [حتي الامکان] а. то ҷое, ки имкон ҳаст, ба қадри имкон … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ақл — [عقل] а. қобилияти дарки моҳияти чизҳо, қобилияти фаҳмиш, қувваи идрок ва дарёфти неку бад; зеҳн, фаҳм, хирад: ақли баркамол, ақли расо, ақли солим, ақлу заковат, ақлу тамиз, ақлу фаросат, ақлу фаҳм, ақлу ҳуш; ақл ба чизе (касе) банд шудан дар… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
алоқадр — [علي قدر] :алоқадри… ба андозаи…; алоқадри ҳол ба қадри имкон, мувофиқи ҳолу аҳвол, ба қадри қудрат ва тавоноӣ … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
гузоштан — [گزاشتن] 1. мондан, ниҳодан: болои ҳам (ба замин) гузоштан, ба киса гузоштан 2. тарк кардан, раҳо кардан 3. боқӣ гузоштан, аз худ ба ёдгор мондан, асар (нишона) мондан 4. мавқуф кардан, мондан; ба таъхир андохтан: ба вақти дигар гузоштан 5. роҳ… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ғайриимкон — [غيرامکان] имкониятнадошта, аз имкон берун, номумкин, имконнопазир … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ғайримумкин — [غيرممکن] берун аз имкон, номумкин; нораво, ноҷоиз … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
